Παρασκευή 8 Ιανουαρίου 2021

Ιστορία βυζαντινής εικονογραφίας



Η ζωγραφική της Ορθοδοξίας είναι η Τέχνη που διαμορφώθηκε είς το Βυζάντιο, με την μορφή της ψηφιδογραφίας, της τοιχογραφίας, της μικρογραφίας και των φορητών εικόνων. Η Τέχνη αυτή από την εξελληνισμένη Ανατολή, συνεχίσθηκε και διαμορφώθηκε στους Ελληνορωμαικούς χρόνους. Οι δύο κύριοι δημιουρφοί της Τέχνης αυτής ήταν η ανατολική και η Ελληνική Τέχνη και τελικά η Κωνσταντινούπολη, η οποία και έγινε το κέντρο του Βυζαντινού Κράτους.


Η εικονογραφία εμφανίζεται σαν Τέχνη όχι για τον εαυτό της αλλά για την Εκκλησία. Αρα, η αγιογραφία υπηρετεί τις ανάγκες και τους βαθύτερους σκοπούς της Εκκλησίας. Οι σκοποί αυτοί δεν ήταν υλικοί αλλά πνευματικοί, τους οποίους έπρεπε με κάποιο τρόπο να τους διακηρύξει. Ο μεγάλος στόχος της Εκκλησίας ήταν να κατοχυρώσει τα «πιστεύω» της, τα δόγματά της. Προς τον σκοπό αυτό θα αναπτύξει την πιο υψηλή θεολογία, η οποία θα εκτεθεί και θα ερμηνευτεί από τον άμβωνα των ναών.


Για τους λόγους αυτούς, ζήτησε την συνδρομή της ζωγραφικής… Και σε όλα αυτά μόνο η ορθόδοξη αγιογραφία ανταποκρίθηκε πλήρως. Με αυτό τον τρόπο συνυφάνθη το περιεχόμενο της αγιογραφίας με την ζωή, την εξέλιξη και την όλη παράδοση της Εκκλησίας, ούτως ώστε θα είναι οπωσδήποτε ελλιπής η γνώση αυτής, χωρίς την γνώση και κατανόηση της Αγιογραφίας.


Η πίστη της Εκκλησίας στην ύπαρξη κάποιου άλλου πνευματικού κόσμου, κάποιας άλλης πραγματικότητας, προσδιόρισε από την αρχή τον ουσιαστικό χαρακτήρα του περιεχομένου της αγιογραφίας της…. Η ωραιότητα του κόσμου εκείνου την ενδιαφέρει και με τα μέσα που διαθέτει, επιζητεί του κόσμου εκείνου να γίνει ο διερμηνέας. Αλλά επειδή αυτός ο κόσμος δεν υπάρχει, δεν παρίσταται, αλλά εκφράζεται, ένεκα τούτου και η ζωγραφική δεν παριστά τα θέματά της, αλλά απλώς τα εκφράζει.


Η Ορθόδοξη Βυζαντινή αγιογραφία δεν είναι τέχνη απλά θρησκευτική, όπως συμβαίνει στην Δυτική τέχνη, αλλά καθαρά θεολογική. Τα θέματά της δεν είναι απλή «ιστορία», αλλά αποτελούν υψηλή θεολογία υης Ορθόδοξου Εκκλησίας.


Την γραμμή αυτή ακολουθεί και ο ορθόδοξος αγιογράφος.


Η αγιογραφία δεν είναι προσωπική, δεν εκφράζει δηλαδή την προσωπική αντίληψη του καλλιτέχνη, αλλά την συνείδηση της Θείας Αποκάλυψης και έχει οικουμενικό χαρακτήρα, αποβλέπουσα να εκφράσει το πιστεύω της «μιας Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας»


Κατα συνέπεια μιλάμε για την «προσωπικότητα» ή το «προσωπικό ύφος» του βυζαντινού αγιογράφου όχι με την συνήθη έννοια (δηλ της της ιδίας, πρωτότυπης μορφολογικής ερμηνείας ενός αγιογραφικού έργου), αλλά με την έννοια της δύναμης αυτού του αγιογράφου να εκφράσει με τα καλλιτεχνικά του μέσα τα πνευματικά ιδεώδη της πίστεως.


Ετσι λοιπόν ο αγιογράφος πρέπει, πέρα από τις όποιες αγιογραφικές γνώσεις διαθέτει, να μπορεί να ιστορεί θεολογικά μέσα από τις εικόνες του δημιουργώντας την συνέχεια της παράδοσης, που θέλει την Βυζαντινή Αγιογραφία να διακονεί στο πέρασμα των αιώνων την Ορθόδοξη Πίστη & Λατρεία μας προς δόξαν Θεού.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου